Compilatiecorpus Historisch Nederlands 1.0 (CHN): ambtelijke teksten 1250-1800: antwerpen_1570_1

<begin>
TITEL XXXVIII VANDE TOCHTENEERS
</begin>
<main>
Item een tochtenaer oft tochtenersse die eenighe huysen oft onruerende goeden besidt is schuldich de goeden tonderhouden in goeden custbaren gereecke dichte drooge van wande dake vensteren deuren borneputte ende alle nootelycke reparatien ende indyen hy daerinne gebreckelyck valt moegen die proprietarisen hem dat metten rechte doen cusbaerlyck repareren soo dat behoirt ende indyen by faulte van reparatien ende onderhoudinge eenige schaede gebeurde dat moet de tochteneer syn achtergelaten goeden oft erfgenaemen goet doen ende de betochte goeden den proprietarisen leveren ende laten volgen in goeden taemelycken gereecke
Ende de tochteneer en mach de betochte goeden nyet langer verhueren dan soo lange hy leeft Ende indyen eenich betocht huys oft edificie verbrande oft ruineerde sulcx dat daer geheel nieuw werck ende edificie toebehoefde daeraf moet die proprietharis de stoffe steen calck houdt al verhouwen ende bereydt synde leveren opten gront sonder des tochteneers cost ende ingevalle de proprietharis daertoe versocht synde dat weygerde te doene soo mach de tochteneer by consente vander weth den betochten grondt daer voren belasten soo vele als de voorscreve materie ende stoffe costen soude maer de tochteneer moet de wercklieden ende voirts alle dachhueren betaelen om dwerck te volmaecken sonder des proprietaris cost ende oft de tochteneer tselve nyet doen en wilde soo mach de proprietharis dwerck selver doen maecken ende de voirscreven huysingen ende erfven aenveerden midts gevende de[n] tochteneer de helft vander hueren oft prouffyten daeraff voordaene jaerlycx commende oft wille den proprietaris den betochten pandt alsdan selve gebruycken soo moet hy den tochteneer betaelen syn leefdaegen lanck de helft van dat de goeden oft huysingen voorden brandt oft dirutie ter hueren gegouden hebben oft souden hebben mogen gelden daeraf alsdan den keuse competeerdt den proprietaris wel verstaende dat douden commeren ende chysen die voor de tocht vuyte voorschreven goeden gaende waeren altyt eerst aende weerde vande voorscreven betochte goeden afgetrocken moeten wordden
Ende oft eenich betocht waterlandt oft dycklant inondeerde ende grontgaten vielen daeraf moet die proprietharis deen helft ende de tochteneer dander helft betaelen van den dyck opte maeckene tot verschens toe ende tot dat hy is in syner behoirlycker hoochden ende indyen de tochteneer tselve nyet doen en wilde moet de proprietaris dat alsdan selve alleene betaelen Ende alsdan blyft de tochteneer versteken van voorderen tocht aen tselve landt te houdene
Maer indyen aenden dyck niet te repareren en zyn dan buyten brexemen overvallen sluysen hoofden oft sluys vlieten te graenvene [graevene] metten bruggen alwaert datter een nieuw behoefde dat moet die tochteneer willende syn tocht behouden selver betaelen
Item een tochteneer moet alle de commeren ende chynsen die vuyten betochten goeden gaende waeren voor date vande tocht jaerlycx betaelen sonder cost oft last vanden proprietaris ten waere dat de tocht hem op andere conditien waere gelaeten ende gemaekt ende oft de tochteneer tselve niet en dede maer de rente oft chyse liete oploopen sonder te betaelen sulcx dat de rentieren daerop procedeerden by leveringe oft anders [andere] recht voirderinge oft evictie voor tgebreck heurs achterstels alsdan mach die proprietharis de betochte goeden beschudden ende selve aenveerden ende syn prouffyt daermede doen totter wylen ende tyt toe den selven proprietharis vanden achterstellige renten die hy betaelt sal hebben metten costen schaeden ende interresten van dyen sal wesen gerembourseerdt
Item een tochteneer en mach egeen oostboomen [ooftboomen] noch andere opgaende houten oft boomen vuyt doen affhouden oft vercoopen noch oock bosschen stroncboomen noch dyergelycke vormen houwen dan op heuren gerechten tyt ende sy en syn ten minsten ses jaeren oudt noch oock de selve opgaende boomen voorder rueren oft daerane commen noch sleunen dan den fasseelmesse toebehoirdt
Item als een tochteneer selve het betocht goet bedryft ende gebruyckt alle de vruchten ende berringen die afgehouwen gemaeyt gepickt ende in huys gedaen zyn voorde doodt vande[n] tochteneer behoiren zynne erffgenaemen alleene toe maer de vruchten ende houwasschen die nog staen int eerde oft oock die gepickt gemaeyt oft afgehouwen syn opden grondt sonder in huys gedaen oft in myten gestelt oft andersindts vanden grondt gedaen te wesene die behoiren den proprietaris toe dies moet den proprietaris alsdan den erfgenaemen vanden tochteneer betaelen de costen die vanden saeyen picken maeyen oft houwen vanden vruchten oft houte noch opt velt liggende betaelt syn Ende als een tochteneer het betocht huys lant hoff oft erve verhuert heeft ende tselve by pachteren oft huerlingen gebruyckt wordt alsdan volgen derffgenaemen vanden tochteneer allen de voorschreven [verschenen] pachten hueringen ende achterstellen die voorden sterfdach des tochteneers sterft soo verre hy aflyvich is voor dondergaene vander sonnen oft die naer syn doodt ierst verschynen selen die volgen geheelyck ende all den proprietarisen sonder dat derfgenaemen des tochteneers naer rate vande tyden daer inne mede moegen paerten oft deelen


Is te noteren dat costuymen der voorscreve stadt van Antwerpen hebben plaetse ende sorteren effeckt over ende in alle de bancken vanden quartiere van Antwerpen ende alle andere onder de stadt ten hoofde commende oft onder hen [haer] hooft vonnissen sorterende ten waer dat de selve bancken eenige particuliere rechten oft costuymen hadden ter contrarien
Ende daer men hier tAntwerpen egeene besundere costuymen ordonnantien oft statuyten af en heeft is men gewoonelyck int wysen te achtervolgen ende hem te reguleren naer de gemeyn geschreven rechten
</main>
<end>
Ende stont aldus Vuyt last van Myne Heeren schouteth amptman borgemeesteren ende scepenen collegialyck vergadert synde is dit by my secretaris onderscreven op heden den xxi july anno 1570 ende was onderteeckendt J VAN ASSELIERS Accordeert met syne originale onderteeckendt als boven Geteekend H DE Moy
</end>