Compilatiecorpus Historisch Nederlands 1.0 (CHN): ambtelijke teksten 1250-1800: gent_1491_1

<begin>
</begin>
<main>
Omme dieswille dat de zonden van den overspele blasphemie ende andere grote onghedoghelicke zonden contrarie ende in versmaetheden van den gheboden Gods binnen dezer stede zeere regneren ende zo ghemeene zyn dat vele lieden danof varine gheene zonde noch mesdaet maken en zullen uuten welken zo te duchtene ende bemoedene es de plaghen van den landen gheresen zyn ende noch zo lanc zo meer ghescepen zyn te risene up dat daer inne niet voorsien en werde omme 't welke te doene ende dat 't volc dicwile meer ontsiet de weerlike ende civile peynen ende pugnicien dan Gods wrake so ghebiet men van heere ende wet scepenen van beede den bancken ende beede de dekenen weghe
1. Dat hem elc van nu voortan verdraghe overspel te doene heymelic of openbaer up de correctien naervolghende te wetene zo wie van nu voort an bevonden zal werden in overspele zullen ghewyst werden in 's hammans ende daer vanghenesse houden te watre ende te brode XIIII daghen lanc gheduerende in eene plecke alleene emmers daer eenighe ghevanghene ligghen die anders heten ende wert hi anderwaerfven daer af verwonnen zo zal hi zitten te watre ende te brode een maent ende ter derder reyse VI weken ende wert hi meer verwonnen zulke zwaerdere pugnitie dan voorseyt es als scepenen redelic dincken zal maer dies zal hi moghen lossen de voorseide pugnitie van den drie eerste reysen met betalende voor elken dach een duust coreelen daer af zekere soffisant doende wel verstaende dat men de pugnicie van desen overspele boven ghenoumt doen zal alzo wel over de mans als over de vrauwen al en ware oec maer d'een van hemlieden ghehuwet
2. Item alle coppeleirs of coppelerssen die bi schonen woerden ghescrifte of anderssins de maeghdekins ghehuwede vrauwen weduwen oft andere te valle bringhen raet of daet daer toe gheven proffyt daer af nemen cameren of herberghe omme overspel of fornicatie te doene verleenen of consenteren het zi mannen of vrauwen zullen ghewyst werden te zittene in 't pelloryn alzo men van ouden tiden ghecostumeert heeft ende boven dien vanghenesse houden in 's hammans te watere ende te brode een maent lanc gheduerende ende werden zi anderwaerfven daer af verwonnen zo zullen zi ghestelt zyn in 't pelloryn als boven ende in 's hammans te watere ende te brode VI weken ende boven dien draghen eene rode vaessche lancx huerer mauwe van den rechteren aerme onghedect ende bevonde de heere de vaessche bedect dat ware up de verbuerte van den upperste cleede te lossene in 's hammans met een duust coreelen of IIII schell groten voor elken dach ende den keerle met XXm coreelen ende werden zi ter derder reyse of meer daer af verwonnen zullen hebben zulke pugnicie als boven ende zo vele meerdere als scepenen redelic dincken zal ende mans ghedoghende huerlieder wyfs in overspele levende zullen de pugnicie doghen ghelyc van den overspele boven verclaerst
3. Ende eist dat vadere of moedere huere dochtere te valle brochten insghelycx de vooghden of regierers van hemlieden daer gheen huwelic ter stond naer en volght of goet ghelt of eenich andere proffyt daer af neempt die zal ghestelt zyn in 't pelloryn ende draghen den houtenen mantele metten gheschoorene hoofde ende daer naer eeuwelic draghen eenen gheluwen keerle welken keerle zi zullen moghen lossen met XXm coreelen
4. Item dat alle vrauwen van lichter mynen ende oneerbaren levene volghende den voorgheboden t'anderen tiden daeraf uutgheleit rumen ende vertrecken uuten heerlike ende goede ghebuerten van der stede daer zi hemlieden houden ende gaen logieren ende woenen in de plaetsen ende quartieren daer toe gheordonnert te wetene over 't Scelde ende ten Groenen Briele binnen XIIIIten eerstcommende up den ban van drie jaren ende dat alle de ghone die zulke persoenen gheploghen hebben te logierne bi daghe ende nachte hem dies voort an verdraghen up de peyne van IIIm coreelen ende III mudden calcx
5. Item es voort gheordonneert dat zo wie van nu voort an voordachtelic blasphemert Gode of zynder ghebenedider moeder der maghet Marie of zine heleghen met eeneghe quade uutghesochte eeden die zal ghestelt zyn in 't pelloryn zyne tonghe duersteken ende voort ghewyst te watere ende brode in 's hammans een maent lanc gheduerende ende boven dien naer dat scepenen dincken zal de eeden voordachtich ende uutghesocht wesende zullen zulke zwaerdere pugnicie doen als hemlieden redelic dincken zal ende werden zi ter IIer reyse verwonnen zullen ghestelt zyn in 't pelloryn de tonghe duersteken ende ghesplet ende zulke andere meerdre pugnitie als scepenen dincken zal daer toe dienende elken waerscuwende dat dronckescip gheen onscult zyn en zal ende dat de ghone die ghewyst wert in 's hammans dat zal moghen lossen met coreelen als boven
6. Item de kinderen onder de xv jaren die men zal horen quade eede zweeren ende dat ter kennesse comt zal men gheesselen achter straten anderen t'exemple ende boven der voorseider oudde wesende zal men corrigieren als boven
7. Item verbiet men elken te houdene openbare of heymelike dobble schole binnen Ghend noch queecberders up telker reyse ghewyst te zyne in 'shammans ende daer te ligghene een maent te watere ende brode te lossene als boven wel verstaende dat de mesdoenders ende die in de voorseide mesusen ghecondampnert werden voor elc duust steenen zullen moghen ontstaen met te betalene in ghelde IIII sch groten van al welke boeten de anbringhere up dat hi vulcomt ende zyn anbringhene prouft zoo 't behoort zal hebben d'een derde de heere d'andere ende de stede 't derde derde ende indien datter gheene civile beteringhe of aflossinghe en ghebuerde zo zal de anbringhere hebben III ponden parisis van der stede goede
8. Item bet voort omme dat men van nu voort an de aelmoesenen van den helegheesten distribueren moghe daer 't behoort zonder die te latene stercke vrome ledeghe mannen of vrauwen so es gheordonnert dat van nu voort an de helegheestmeesters of huere cnapen negheene aelmoessenen en gheven noch en distribueren van den goede van den heleghen gheest dan alleenlic onvermoghene aerme cruepele lieden of blende of die zulc ghebrec hebben in huere leden of zinnen als dat zi huer broot niet winnen en moghen of die verlast zyn van kinderen ende dat up de correctie van scepenen
9. Item insghelycx omme dat men beseft dat mids den voorgheboden t'anderen tiden uutgheleit angaende der erven huusen ende renten die de cloosters kercken ende helegheesten neeringhen ende gulden daghelicx conquesteerden ende vercreghen jeghen weerlike persoonen vele renten hemlieden afghelost zyn ende zo lanc zo meer werden in zulkerwys dat de diensten aelmoesenen ende andere duechden te nieuten gaen ende vermindert wesen zouden up datter niet inne voorsien en worde ende omme dat te doene so eist dat scepenen ende dekenen voornomt userende de macht die hemlieden toebehoort bi den previlege van den grave Guy gheordonneert overeenghedreghen ende ghesloten hebben in vormen van statute dat de cloosters kercken helegheesten neeringhen ende gulden van nu voort an zullen moghen copen concquesteren ende vercrighen erflicke renten te lossene ende omme te belettene de practiquen die men useren mochte omme zulke rente onlosselie te makene so es de ordonnancie van scepenen ende dekenen voornomt dat men de coop toten penninc XVIIIe ende niet daer boven maer daer ondre nommen zal in de copien ende letteren diere af ghemaect zullen werden te fine dat de vercoepere ter date van der lossinghe metten penninghen daer in begrepen ontstaen moghe ende waert datter gheene penninghen inne verclaerst en stonden zo zoude nochtans de vercoepere de rente moghen lossen 't pond groten 'siaers omme XVI ponden groten zonder meer
10. Wel verstaende dat d'andere articlen ter causen voorscreven uutgheleit in 't jaer LXXXIII in state wesene ende vigeure bliven daer up men wet doen zal eis nood
11. Ende ten fine dat nyement cause en hebbe van ignorantien zo zal men hier af maken zekere copien onder't handteecken van eenen secretaris van der kuere die men hangen zal te wetene ter vischmaerct t'scepenhuse t'sente Janskercke sHelichskerst Sente Pieters 't Eckerghem ende ten Jacopinen
</main>
<end>
</end>