Compilatiecorpus Historisch Nederlands 1.0 (CHN): ambtelijke teksten 1250-1800: gent_1575_1

<begin>
</begin>
<main>
Omme te remedieren de groote excessen abusen ende ongheregheltheden die men langhe bevonden heeft ende noch daghelicx bevint ghebeurende voor de smalle ende subalterne wetten deser stede van Ghendt die jaerlicx vernieut ende ghecreeert werden by bailliu ende scepenen vander kuere der selver stede zo wel duer de langhe trainatie als de groote costen aldaer ghesciedende al contrarie huerlider goede instutitie soo eyst dat scepenen vander kuere voornomt met ende by advise vanden voornomden bailliu ghestatueert ende gheordonneert hebben de poincten ende articlen hier naer volghende
1. Eerst dat de smalle wetten ende vinderen vanden vier naervolghende prochien wesende zes distincte bancken ende vierschaeren te wetene d'eerste de uppercosterie van Sente Jans prochie dandere de ondercosterie der zelver prochie de derde duppercosterie van Sente Michiels prochie de vierde de ondercosterie vander selver prochie de vyfste de vinderie van Sente Jacobs prochie ende de zesste de vinderie van Sente Niclaus prochie zullen elck int zyne volghende huerlieder oude palen ende limiten hebben ende nemen kennesse ende judicature tusschen poorters ende inwoonende tot xx scellinghen grooten eens incluz daerondere ende niet daerboven in actie personnele alleenlick
2. Item dat de smalle wetten van alheeren deene ghenaemt van boven ende dandere van beneden gheseyt int Putkin 1 zullen kennisse hebben van schult van lakenen ende van wulle met dat der draperie angaet
3. Item dat de vinders van beede de vleeschhuysen deene van den grooten ende dandere van den cleenen sullen kennesse nemen van schulden van vleessche
4. Item dat de vinders van der vischmaerct zullen nemen kennesse van sculden van vissche poullaige ende al tghene datmen upde vischmaerct vercoopende es victuaille ende etelicke waere angaende
5. Item dat alle de voorscrevene subalterne wetten elck int zyne by alle middelen hemlieden moghelic huerlieder uuterste debvoir doen zullen omme de partyen voor hemlieden te rechte commende alder eerst int vriendelicke te veraccorderen ende verlyckene absent den procureurs ende taellieden ende daer neen dat zy de zelve partyen goet ende cort recht van justicie administreren ten alder minsten coste dat hemlieden doendelic werdt
6. Ten welcken fine nyemant ghepermitteert en zal wesen upt rolle te commene dan by expressen consente vanden meesten deele vande selve subalterne ende smalle wethouders daer toe zy emmers ten minsten de twee van hemlieden ghehouden zullen zyn te teeckenen zeker briefkin daermede den cleerck van elcker vierschaere zal moghen heesch instellen telcken up de boete van twee grooten vlaems te verbueren by den cleercken anderssins eenighe zaken upt rolle bringhende ten proufyte van elcker banck daer tzelve ghebueren zal
7. Ende omme dat tzelve te bet soude wesen gheobserveert ende onderhouden zullen alle de voornomde smalle ende subalterne wetten van elcke partie die zylieden van huerlieder gheschille ende different int vriendelicke verappoinctieren ende verlycken zonder breedere proces daeromme te intenteren hebben twee grooten die hemlieden ghehouden zullen wesen te betalene de zelve partyen half en half ende als zylieden de zelve partyen nyet verappointieren en connen zullen hemlieden gheven een lyckteecken omme upt rolle te moghen commen zo vorscreven is
8. Item in elck vande voornomde subalterne wetten zal zyn eenen ghezwornen cleerck die ghehouden wert behoorlicken eedt te doene in handen van bailliu ende scepenen voornomt onder andere vanden allegatien ende oorconscip van partyen behoorlic ende ghetrauwelic te teeckenen ende registreren ende zyne acten danof texpedieren ontfaende sallaris zo hier achter breedere gheexpresseert werdt altyts by expressen wetene ende consente van den meerderen deel van zyne meesters
9. Item in elck van de voornomde wetten zal boven dien zyn eenen vindersbode die men noemt bailliu welcken staet by nyemandt anders en zal moghen bedient werden dan by den ghonen daertoe hebbende expresse commissie vander Coninglycke Majesteit als grave van Vlaendren ende eedt doende naer inhoudt der selver commissie welcke bailliuus hebben macht elck int zyne te dachvaerdene alle partyen binnen huerlieder oude limiten oock ontfaende sallaris soo hier naar int particuliere verclaert es
10 Item dat de voornomde subalterne ende smalle wetten metten voornomden bailliu ende cleerck zullen van nu voorts ghehouden zyn tweemael de weke ordinairlic te commen ende compareren ter plaetsen daer toe gheordonneert te wetene tsydendaechs ende tsaterdaechs telcken ten neghen hueren voor den noene omme aldaer alle partyen te hooren ende verscheedene elck van hemlieden up de boete van eenen groote ende ten thien hueren noch eenen grooten comt tsamen twee grooten al ten proufyte van hemlieden onderlinghen elck int zyne
11. Ende indien ten voorseiden dycendaghe ofte zaterdaghe ofte alle beede de daghen mestdach waere zo zullen de voorseide collegien van den smalle wetten elck int zyne vergaderen ten naesten weerckdaghe daernaer ende ter voorseider huere upde voornomde boeten
12. Item dat elck vande voornomde smalle wetten met huerlieder cleerck ende bailliu de wete hebbende werden ghehouden te commen telcken alst den voorvindere van elcke collegie belief omme te termineren de processen voor hemlieden hanghende onghedecideert daertoe dat zy altyts moeten vergaderen ten minste drye van elcke banck telcken upde boete van twintich grooten ten proufyte vande ghone aldaer comparerende
13. Item dat nyemandt vande voornomde vinders alheeren cleercken ofte andere particuliere persoonen ter zelver vierschaere by drancke en comme telcken upde boete van twee grooten ten proufyte vander banck daert ghebueren zal
14. Item dat nyemandt en comme binnen den baillen ende vierschaere van den smalle wetten zittende ten berechte van partyen ten zy by expressen consente vanden zelven wetten uutghedaen den bailliu ende cleerck up de boete van eenen grooten ten proufyte als vooren
15. Item dat ooc nyemandt wie hy zy hem en vervoordere eenighe arguatie ofte woorden te nemene ieghens den voornomden wethouders ofte huerlieder cleercken voor sententie oftedaernaer telcken upde boete van twee grooten ten proufyte als boven
16. Item dat elck zyne ghebuerte houde van sprekene zonder int woordt vanden anderen yet te zegghene telcken upde boete van eenen grooten ten proufyte als voren
17. Item zo wie anderen injurieert ofte qualic ende onwettelic toespreect ter wyle dat de voornomde wetten zitten ten berechte van partyen zal verbueren telcken vyf grooten ten proufyte als vooren ende voorts ghecorrigiert werden ter discretie van scepenen voornomt midts by den zelven wetten alvooren rapport doende vande injurie voor hemlieden ghebuert
18. Item dew bailliuus vande voornomde smalle wetten en zullen van nu voorts maer eens moghen daghen telcken dry daghen voor den dach dienende montsprekens latende ten huyse vande ghedaechden een billet gheteeckent by den cleerck inhoudende tzelve billet bescheedelic den heesch ende wanneer den dach danof dient ende ieghens wiene ende daer partie nyet ghesproken en werdt daer zal men moghen noch eens daghen latende ten huyse van den gedaechden ofte ten huyse van zynen ghebuer een billet alsvooren ende de daer partie nyet ghesproken en werdt daer zal men moghen noch eens daghen voornomde wetten hebbende danof rapport zullen hendelinghe recht doen zonder breedere daghinge te admitteren
19. Item dat negheen procureurs van nu voorts en zullen vermoghen tagieren voor de voornomde subalterne wetten dan by huerlieder expressen consente ende dat tot in ghetalle van drye ofte viere voor elcke banck ten hoochsten ende alleenlic in zulcke zaken als hemlieden naer huerlieder conscientie ende eedt van noode dyncken zal partyen raedt ende assistentie van practisynen behouvende up peyne van elcken van de zelve practisienen de contrarie doende te verbueren telcker reyse de boete van twalef grooten in proufyte van den voornomden wetten ende in dien ghevalle zullen de zelve procureurs betaelt werden conforme den sallaris hier achter ghespecifiert
20 Item ende zullen de voornomde procureurs de welcke byden smallen wetten gheadmitteert zullen werden te practicquieren ghehouden zyn tot verzekerthede van den partyen die zy dienen souffisanten zekere te stellen tot vier ponden grooten eens ende den zelven te passerene voor scepenen vander kuere
21. Item omme alle partyen te besurghene men beveelt de ghone gheadmitteert te practicquieren alsboven heurlieder partyen te ghevene recepisse van al tghone dat hemlieden byden zelven ghedelivereert zal werden tzy cedullen ofte andere upde boete van XX grooten tot proufyte vanden voornomden wetten
22. Item dat nyemandt hem en vervoordere beyde partyen te dienene te dien fine beveelt men de ghone voor de voornomde smalle wetten practicquierende dat zy partyen an hemlieden commende int beghinsele te kennen gheven of zy de wederpartie raedt ende advys ghegheven hebben ende dat zy ooc gheen conventie en maecken omme tvervolghen van eenighe processen tzy van principael ofte costen alleenlic houdende hemlieden te vreden met huerlieder sallaris hier onder ghespecifiert telcken upde boete van XII grooten ende correctie van scepenen
23. Item en zullen de voornomde wetten voortanne gheene scriftueren voor hemlieden moghen admitteren alwaert ooc dat partyen tzelve begheerden ofte consenteerden anders dan elck tzynen coste ten waere nochtans dat vinderen tzelve redelic dochte ende voor het dienen vandien daer inne accordeerden omme de lasticheyt vander zake doende tzelve byden cleerck noteren ter ferie twelcke alleenlic zal moghen ghepermitteert werden totter duplicque ende in zulcken ghevalle zal men rekenen voor elcke scriftuere twee grooten zonder meer
24. Item de voornomde smalle wetten en zullen van nu voortan gheen kennesse berecht noch judicature moghen nemen van zaken deser stede ofte der pollicie der zelver angaende als van differenten rysende ter causen van assysen ende ander incommen vander stede ordonnantien voorgheboden ende statuten ofte questien den neeringhen concernerende noch insghelycx van weesen nyet meer overjaereghe dan andere
25. Item zo ooc de voornomde smalle wetten nyet en zullen voortaen gheen kennesse moghen nemen van scepenen van beede bancken noch van pensionarissen secretarissen advocaten procureurs ende andere supposten aldaer dienende ofte huerlieder domestieque
26. Nemaer zal eenen yeghelic actie hebbende ten laste vande zelve vander wet oft den anderen huerlieder dienaers ende supposten supplicatie over gheven den collegie daer den persoon dient danof hy hem beclaghen wilt ende daerup zal men een yegelic sommierlic recht doen
27. Item houders ofte houderigghen verscheeden zynde van huerlieder medehoirs opgheropen voor de voornomde smalle wetten ter causen van sculden danof elck vanden voornomden wetten respectivelick de kennesse competeert zullen aldaer moeten te rechte staen zonder te moghen declineren
28. Item om dat men bevonden heeft dat de cleerken bailliuus ende procureurs voor de voornomde smalle wetten occuperende ghepracticquiert hebben over zekeren tyt voor de zelve wetten te passerene eenighe contracten als kennessen ende transporten van huerlieder diensten oft andere actien daerby zy partyen groot traveil ende molest doen zo verbiet men van heere ende wet weghe den voornomden smalle wetten ghelycke contracten van sculden hoedanich die zyn noch ooc transporten van diensten voor hemlieden ghebuert meer te passerene upde boete van drye ponden parisis deen derde ten proufyte vanden ghemeenen aermen dander derde tot proufyte vanden bailliu deser stede ende tleste derde den aenbringhere
29. Item men interdiceert voorts de voornomde smalle wetten te admitteren voor hemlieden distincte heesschen nemaer dat eenyegelick ghehouden zal wesen te accumuleren in eenen heesch zulcke sommen als hy ten laste van zynen debiteur querelerende es zonder zyne partie met diversche instantien ende vele noodeloose costen te traveillieren upde boete van twintich grooten ten proufyte van de voornomde wetten
30 Item omme partyen te subleveren van noodeloose costen men verbiet eenen yeghelick in meeninghe wesende zynen debiteur voor vinderen te convenieren eenighe daghinghen ofte wettelicke procedueren te doene ten zy dat hy alvoren denzelven debiteur int vriendelicke tot betalinghe ghesommeert hebbe up peyne van costen thebbene an hem zelven
31. Ende omme te abbrevieren alle noodeloose procedueren zo ordonneert men datmen in alle zaken maer en zal moghen nemen een dilay te wetene dach van raede ten waere van garrante daer tzelve nootzakelic behouven zal in welck gheval werdt partie ghehouden ten naesten daghe datte inne te bringhen up dies versteken tzyne
32 Item zo wien van nu voortaen eenich dilay tzy van garrante ofte daghen van productien te vergheefs nemen zal ende men naerderhandt bevindt daertoe nyet ghedaen zynde zal verbeuren telcker reyse twee grooten ten proufyte vanden voornomden wetten
33. Item es voorts gheordonneert dat alle cedullen gave ende onghecasseert zullen by partyen ghekent ofte gheloochent werden ten eersten dynghedaghe de dachvaert behoorlic ghedaen zynde montsprekens ende met 0 intimatie ende indien partye nyet en compareert ende haer laet vercontumacieren zal de zelve cedulle ghehouden zyn over gekent ende dheesschere doende verclaers van eede de scult inde zelve cedulle begrepen duechdelic ende onvergolden zynde partye daertoe anderwaerf behoorlic ghedachvaert zal ten laste van de zelve partie obtineren condempnatie van principael ende costen

##

</main>
<end>
Aldus ghepublieert in ghebannen vierschaeren van Myn heeren scepenen vander kuere der stede van Ghendt den derden in ougste XVe vyfentzeventich
</end>