Compilatiecorpus Historisch Nederlands 1.0 (CHN): ambtelijke teksten 1250-1800: haarlem_1561_1

<begin>
</begin>
<main>
1. In den eersten soe en zal gheen berbier dat ambacht doen noch chyrurgie of dat den ambacht toebehoert binnen Haerlem hij sal eerst poorter weesen op die boete van drye ponden heeren gelts ende en zal oick nyemandt dat ambocht van chirurgie off barbieren moegen doen off hij sal zijn leerjaeren voldaen ende twee jaeren bij een off meer meesters tzij binnen deser stede off daerbuyten gedient ende daeraf goet bethoon gebracht hebben den vinders van den berbiers ende chyrurgyns in der tijt genouch zijnde ten waere dat yemande bevonden werde singulier kennisse van chyrurgie te hebben soe sal men denselven admitteren ende toelaeten bij advys van burgemeestereren al en hadde hij off zij den tijt van de twee jaeren gheen meester gedient ende voldaen gehadt ende dat op gelijcke boeten van drye ponden te gaen daeraff een derdendeel tot des heeren behoeff een derdendeel tot der gerechten behoeff ende een derdendeel tot des outaers behoeff
2. Item zoe en sal gheen meester eenich leerknecht annemen min dan twee jaer ende die van buyten is sal geven tot des outaers behoeff dertich schellingen goets belts ende een poorters zoon twintich schellingen goet gelts ende daer sal die meester borge voer weesen dat te betaelen binnen zes weecken ende ist een meesters zoon die sal geven een pondt wasch ende daer sal hij mede vrij moegen doen dat ambocht niet zijn proeff
3. Item zoe en sal gheen berbier eenyge knecht te werck setten hij zal hem gehouden weesen een jaer te dienen om zijn loon ende waert dat hij nyet soe veel en conde dat hij de cost verdienen mochte ende gelt toe zoude geven dese voerscreven knecht soude zoeveel geven tot des outaers behoeff als een leerknecht
4. Item waert zaecke dat die verhuyerde knecht zijnen meester ontginge binnen zijn verhuyerde tijt sonder oerloff van zijn meester dat waer op die verbuernisse van den ambocht te doen binnen de stede van Haerlem ende op die boete van drye pondt te gaen als voorn ten waere dat ment mitter waerheyt bevonde dattet des meesters schult waere zoe soude die meester den knecht dat beteren bij den drye geswoorens ende waert dat eenich berbier daerenboven die knecht aennaeme die soude verbueren deselve boeten
5. Item soe en zal nyemant meester berbier werden hij zal eerst den ambacht doen voor die drye gezwoerens ende voer elck bijsonder veerthien dagen lanck omme te beproeven oft hij waerdich is hetzij in tlaeten dat hij des kundich is in wat steden ende tot wat tijden omme des menschen leden te bewaeren ende dat hij sal laeten teykenen alzoe veel ijsers alst hem believen sal met den teyken van den ambocht welche ijsers hij sal leveren in handen van den drye gezwoerens sonder daeraff uuyt den huyse te dragen uuyt welcke ijsers hij sal maecken tot elcken gezwoerens huyse een goede vlijme oft lancette goet van punt snede ende faetson
6. Item sal degheene die zijn prouff begeert te doene ende in der ghilde ontfangen te werden gehouden wesen nae de voerscreven zes weecken alle de nyeuwe ende oude vinders van den ambochte mitten knecht de weete te laeten doen omme te commen tot zeeckeren daege ten huyse van den deken ende aldaer te responderen ende verantworden op de vragen ende questien die de voerscreven vinders met den gezwoeren stededoctoir die bij hemluyden mede present zal weesen hem voer houden zullen in tdoene van de voerscreven prouff zoe in tstuck van chyrurgie anathomie ende van laeten als oick van de gesteltenisse van smensschen lichaem ende leeden wat onderscheydt tusschen een ader ende arterye is hoeveel aderen men dagelicxs gewoentlijck es te laeten ende waertoe dat se goet zijn gelaeten van gelijcken mede van apostematie ende exulceratie ende soe wie doende zijn prouff in tlaeten van den brandtader op de voet de leverader op de handt of mediaen in den arme oft oick in tresponderen falgeert zal een jaer lanck uuyten ghilde moeten blijven ende die geoordeelt ende verclaert wert zijne prouff well gedaen te hebben sal gehouden weesen den voerscreven doctor voir zijne moeysele te betaelen twaeleff stuvers ende elcke vinder out ende nyeuwe die daer present zullen zijn zes stuvers ende bovendien noch tot des outaers behouff te weeten een ingeboeren poorter dertich schellingen goet ghelts ende die van buyten ingecommen ende poorter geworden is die zal geven drye ponden goets ghelts tot des outaers behouff ende die contrarie dede die sal verbueren die boete van drye ponden te gaen als voorn te weeten aen den heere den gerechte ende den outaer elcxs een derdendeel zoe dick ende menichmael yemandt daerop bevonden werde

##

</main>
<end>
</end>