Compilatiecorpus Historisch Nederlands 1.0 (CHN): narratieve teksten 1575-2000: holland_1596_vanhout_2.syn

<titel>
Loterijspel
Voor-reden
</titel>
Een yder is wel bekent dat den Door-luchtigen ende Hooch-gheboren Furst WILLEM Prince van Oran-gien Grave van Nassou ende met een sonderlinge groot-moedicheyt tot het eynde zynes levens gepoocht heeft in duysenterley gevaeren de verdruckte Nederlanden vande moet-willige Tyranny der Spaengiaerts te verlos-sen daer toe consumerende en spillende meest alle zyne goederen so door confiscatie vanden Coningh als door eygen verbintenis om te moghen fourneren de penningen nodigh zynde om zyn loffelyck voor-nemen te effectueren Betoonende daer mede zyne Princelycke gheneghentheyt om de gherechticheyt der onnoselen te beschermen Ende zyn Vaderlandt versopen in soo veel ellenden door duytheemschen moet-wil als een twee-den Pelopidus weder te herstellen in haer vorigen standt So ist dat eyntelyck naer beproeft hebbende allerley veranderlijcke gevallen vande Fortuyn als een vroom ende Man-haftich Prince vollstandigh blyvende in zyn Eerlyck voor-nemen heeft door Godes genade so veel te wege ghebracht dat hy meest Hollandt ende Zeelandt heeft ghevrijt vande bloet-gierige slaverny vande tyrannighe Maranen ende daer in geplant een teder beginsel van een volcomen Vrijheydt na der handt vol-machtich bevesticht door de Victorieuse Daden zyner Princelycke Sonen MAURITS ende HENDRICK van NASSAU verselt met de Hel-den van hun bloedt Maer den Castiliaen metten uytersten Toorn onsteecken con niet verdragen dat soo een gering Persoon als hyden Prince was achtende hem sulck een smaet soude aendoen als hem onbloo-tende van zyne landen niet lettende op het groote on-gelijck dat hy den Prince gedaen hadde die hy selfs daer toe geprovoqueert ende getercht hadde met meest den Adel deses lants als hem ende haer allen ter doodt verwysende haere goederen verbeurt makende en dat naer beproeft hebbende na gesmaakt te hebben in vergeldinghe vande ghetrouwen dienst aen hem ge-daen so inden slagh van St Quintin ende meer andere plaetsen daer hy hem ende haer gebesicht hadde Noch daer by opgerits ende aengedreven door den Nijt die zyne Raden den vromen Heer waren dragende soo heeft hy allen listen gesocht om den Prins om den hals te brengen achtende wel haest alsdan sich weder mees-ter van dese Landen te maken Belovende den Aucteur van dese Moordt gift van Adel voor hem ende zyne Na-comelingen ende daer by 25000 Croonen eens so dat door dese so groote beloften gelijck de werelt altyt be-set is met alsulcke Booswichten die niet en schamen eerloosen loon voor snoode schelmerijen by haer begaen te verdienen eenige hebben gepoocht in alder voegen den Coninck en hare schandelicke begeerten hier in te voldoen Oock daer toe heftich aengedreven door de veel-voudige aen-stokinge der Jesuyten en meer ande-dere haers gelijck die sekerlijck alsulcke Moorders den Hemel waren toeseggende ia selfs den Engelen als Die-naers van dese vervloeckte menschen stellende Gelyck de voorste meyninge van Jan Jaurigny die den Prins tAntwerpen inde kaecke schoot wel eygen te kennen gaf wanende door Gods genade gantsch onsichelyck te zyn daer over hy ooc so stoutelyck toeging Doch met dit proef-stuck niet te vreden zynde zynder noch ver-scheyden andere geweest hier na trachtende die oock loon naer verdiensten becomen hebben eyndelyck eenen gelyck ick vast gheloof uyt den Af-gront der Hellen op-gedondert wel ghewapent met Papistische Reliquien Paus Bullen ende Aflaten heeft door Godts toelatinge den vromen Prins verradelijck vermoort also voldoende des Coninghs en allen zynen aenhangs bloetgierighe moet-willicheyt die doen wel waende volcomen Victorie over dese Landen te hebben maer wel wijt buyten haer meyninge heeft Godt haer be-toont dat hy der Vromen Heyl niet en stelt in eenes mensches handen maer heeft door de treffelycke Crijschs ervarentheyt van des Princen naer-gelaten Sonen des Vaders onwaerde doot op thoogste willen wreken Al tot een smaet en schande van het heyl-loose Spaengien Ende dese daet is beminde Leser die ick VL alhier in dit Treur-spel verthoon op dat ons de Maraensche han-delingh in eewigher memorie blijve Het Spel is verdeelt in vijf deelen in t eerste deel wert verthoont des Co-nincx opgeblasen snorckery den Raetslach met de In-quisitie de eygenschap van de Geveynsde Religie ende Superstitie hare ghemeenschap met dInquisitie om welcker begeerte te voldoen sy uyt der Hel doet comen Megera Tisipho Alecto wert besloten met een Choor Het tweede deel verthoont den aert van de Helsche fu-rien daer meest al de Pausghesinde door gedreven zijn ende boven al sulcke vervloeckte Moorders noch de disputatie van de Gheveynsde Religie en Superstitie met den Moorder volcht dafscheyt van den Moorder uyt het Hof van Parma den Chorus vertelt meest door-saec van Spaengiens nijdicheyt tegen dese Landen Het derde deel verthoont een discours van den Prins van Orangien met zijn Hof-Meester daer de Princesse Louyse over comende verhaelt de swaermoedicheyt eenes drooms een lof-Liet ter Eeren van den Prins ende zijn Gheslacht noch den aencomst van den Moor-der aen t Hof van den Prins zijne valsche verbloe-minghe over doorsaeck zijnder comst aldaer besloten met een lof-Liedt van de voorstandinge des Vader-lants Het vierde deel een discours van de Princesse Louyse met haer Voetster den Moorder wert van de Ge-veynsde Religie in zijn voornemen gesterct ende heftich aenghedreven die oock de Helsche furie vermaent hem niet te verlaten voor dat de Moordt volbracht zy Volcht een vertellinghe van veel voor-ghebeurde dingen hem geschiet Daer naer des alder vroom-moedichsten Prince onwaerdich eynde besloten met een Klaech-Liedt Het vijfde de klachten van dovermate droeve Princesse Louyse de troostinghe haers Voetsters de klachten van de Staten sweerende nimmermeer dese heylloose moort te vergheten t Besluyt doet den Tijdt die de wraecke verclaert over des Princen doot ghedaen door de manheyt zyner Kinderen en de Helden van zyn bloedt