Compilatiecorpus Historisch Nederlands 1.0 (CHN): narratieve teksten 1575-2000: holland_1619_vanderplasse_1

<titel>
Kluchten
Toe-eygeningh aenden leser
</titel>
Vrolycke LESER Also den wijs-gier Seneca in zyn Boexken van de wel- daden ons leert wat te bemercken staet int aen presenteren ende op-draghen  van eenige gheschencken aen onsen vrunden dat wy te weten niet een vrouwe de wapenen ende een soldaet het spin-rocken in handen geven ofte den huys-man eens geleerden Doctoors Boecken t huys stuuren sullen daer  benevens oock te letten waer toe zynen vrundt best geneghen ende wat hem  meest aengenaem zy gelijck als den Drincke-broers eenen helderen Roemer smakelycken Wijn ende den Siecken eenen Heylsamen Leckeren dranck So is het dat ick siende op den droeven aenstaenden Winter en zyne lange  avonden oock niet twyfelende VE wel geerigh te wesen om de selfde met  een vermakelycke lesse te verkorten Hebbe goet gedacht dese soet-vloeyende ende vrolycke kluchten by den E seer vermaerden Rijmer Gerbrant Adriaensz  Brederode Sa gedicht VE vrolicke Leser door den druck ghemeen te maken  want den Treurenden en soudense niet aenstaen ten ware sy de selfde wilden  gebruyken gelijck de krancke den Medicyn doen te weten om hunnen swaer-moedigen geest te verlichten ende de bedroefde zinnen in den dool-hof van des dichters soete spreucken en boerterijen wat te verlustigen t welke den  mensche also noodigh somwylen ghedaen is als geene andere dingen Want  waert sake dat de aerde altyt met den Rym ende kouden sneeu bedeckt lagh sonder t zyner tyd oock het lieffelijck aengesicht des Somers te beschouwen hoe soude zy ons eenigh aengenaem vrucht die wy nu alle Iaren God lof so vele genieten kunnen voortbrengen Even alsoo gatet oock met den Mensche die alsins verwardt zynde in sware bekommernissen soude vermageren ia sy  selven verkorten ten ware hy hem int gene zvn natuur dan meest eygen is  socht tusschen wylen wat te veranderen en te vermaken Ende wat is hier  bequamer toe als dusdanige kluchtige spelen die den Dichter so eygentlijck na t leven heeft getroffen datmen die lesende wederom in varscher daed waent te sien geschieden O vaerdige aerdigheyt onder dexsel van so soete en  vermakelijcke kluchten de versnoode werelt te ontleden hebbende alleen het  ooghe op het gemeene beste niet anders soeckende dan alomme de verbete- ringe der velen bedorvene zeden Noemtmen zynen vrundt te wesen die een  uyt vrundschap vermaent van het gene hem soude mogen mistaen Hoe veel te meer vruntschap wert VE aengename Leser bewesen van dees spelen als  die de misbruycken aenwysen sonder nochtans hunnen Leser daer door be-schaemt te maken Ten ware oock yemand so ingenomen waer dat hy ghe-lijck als de bassende honden met een steen ofte stock verboden zynde te heviger wilde tieren niet kunnende gelyden datmen hun in eenige deelen  bestraffe De krancke ende gewonden van den genees-meester pynlijck gehan-  delt werdende laet doch sulx gaerne toe ten minsten hy mochte geholpen  worden Soo mede goedgunstige Leser vindt ghy int lesen yets dat qualyck  staet berispt dat niet int spel maer in u selven ofte in de gene die sulx doen anders zyt ghy als sommige Vlieghen ofte Byen die voorby vliende de aen- ghename Hoven vol wel-rieckende bloemen gaen sitten op eenen vuylen stinckenden mis-hoop ende sien alleen op den uyterlycken onnutte schorze  niet achtende de soete noot ende het rechte eynde waer toe dusdanigen spelen  van begin aen zyn gemaeckt geweest Neen Leser wytet niet den Dichter maer de verdorvene menschen die sodanige manieren van doen gebruycken Is t niet een wonderbare saeck ghy weet te seggen dat het qualyck staet yets
onbequaems te verhalen ende ghy kunt niet sien dat het quaet is het selve te  doen Laet af beminde Leser van sulck verkeert oordeel ende bekent u  gebreck gelijck de Sieken doen die op t hoogste walgende van eenige goede spysen siende doch andere de selfde met een soeten smaeck nuttigen mercken wel hunnen afkeer niet by de voorgeschafte spyse maer by haer eyghen selfs  schult toe te komen Welck doende ghy my een oorsaeck ende lust sult geven  vele andere vermakelijcke stucken van den selven Dichter onder my berusten-de int licht te brengen Hier mede in alles VE billijck oordeel bevolen 
VE Dienstwillige
Cornelis vander Plasse